Archive for augustus, 2005

wrap it up

vanavond vlieg ik terug. met twee crashes op het nieuws voorwaar een hoopvol uitzicht. alles loopt hier op z’n einde en de wereld der mechanica illustreert dat kleurrijk.
alles gaat sneller kapot hier. een lokale entropie-verhoging, die zich speciaal concentreert op de zeldzame momenten van haast. als je naar het kliniekje moet, stopt je moto ermee. als je op tripje naar Bobo gaat, krijg je een lekke band. op het moment dat de nacht invalt en je echt door wilt rijden (hoe moet je anders de gaten in de weg en de geiten op de weg en de kindjes langs de weg ontwijken?) loopt de benzine met liters uit de motor. Was Echt Heel Normaal, lachtte de mechanicien in Boromo ons toe, nadat we gevraagd hadden of zijn familie toevallig ook de lokale begrafenisonderneming runde.
Kapotte carburateurs, pedalen die eraf vallen, motors die niet starten. en wijsneuzerige mechaniciens die, nadat ze de kap er weer op hebben geschroefd, plotseling nog met een handvol onderdelen zitten die ze er daarna wat schuldbewust op willekeurige plekken aan vast draaien.
maar we hebben de tijd. we zijn op vakantietripje naar Bobo Dialassou geweest, 350 km en 6 uur verderop. Met Jan de cameraman en Inoussa, onze musulman-vriend. Bobo wordt bevolkt door Rasta-jongens, die allemaal hebben getrommeld op een belgs festival dat ik niet eens ken. Hey, mon ami, comment ca va? tu veux voir des masques, pour plaisir des yeux? j’ai des amis en hollande, oui oui.
’s avonds zijn we naar een heus openlucht bioscoop geweest om een slecht gedubde franse versie van de 1990 ‘a long kiss goodbye’ te kijken. de lantaarnpaal scheen wat te enthousiast op het scherm en het kodak-testbeeld kwam wat vaak langs, maar kijken naar de sterren als de film je verveeld, is heel aangenaam.
hmm. weg. plots. nu eten met luc en fati.

plurk II

het leven in een aftands afrikaans land kent velerlei geneugten. zo spatte de band van de moto vanmiddag onder onze billen uit elkaar, maar was er – niet gelogen – binnen een minuut een mechanicien die het vehikel naar zijn voorraad gereedschap en tweedehands onderdelen sleepte. dat je vervolgens wel een half uur moet wachten voordat hij de juiste band heeft opgetrommeld bij een buurman is een ander punt.
verder heb ik vandaag met smaak, want ik ben weer tiptop in orde, voor 35 eurocent een verrukkelijk bord semi-vers-klaargemaakte spaghetti gegeten. de Coca kostte hetzelfde. En we struinen de markten af naar kekke burkinabé utensils, die niks kosten, maar je stoutste kitch-kitchen dromen overtreffen. Rood-wit gestreepte Fasoplast ketels, slecht-gegoten pollepels, emaille bebloemde bordjes en stoere aardewerken kommetjes. mensen zijn niet gewend om over gebruiksvoorwerpen te onderhandelen. vragen dus vaak gewoon de gangbare prijs. jaap had al dagen zijn zinnen gezet op een enorm onhandig, buitengewoon afgetakeld, hout-met-zinken-golfplaat-luik. dat is nu gekocht en dient op magische wijze aan mijn rugzak gesealed te worden, in de hoop dat we ingechecked worden door een blinde Air France medewerker.
een voorraad antibiotica kost niet veel meer dan 4 euro. een werkelijk verschil op onze afrekening, want Plurk, the evil parasite, heeft zich hoogstwaarschijnlijk naar Jaap`s darmen verplaatst. Nadat een hippe, bebrilde jonge afrikaan, die tussen de consults door naar reggea op zijn laptop luistert, wat in zijn buik had geprikt, heeft jaap zich definitief op zijn bed gevleid. Maar zolang hij nog om ananassapjes, op zachte toon voorgelezen verhalen en een discman zeurt, maak ik me nog weinig zorgen. wel jammer voor ons tripje naar de stad Bobo, die we morgen wensten te ondernemen. Jan zit er al. maar jaap met die buik voor vijf uur een overvolle hobbelbus insturen is ook wat teveel van de liefde gevraagd. Maar er is genoeg nieuws te zien in de buurt van Ouaga.
vanmorgen hebben we, onder de bezielende leiding van het hoofd sponsorrelaties Compassion Burkina Faso, een echt Compassion project bezocht. Was er al lange tijd echt benieuwd naar. Ontgoochelend en bijzonder hoopvol tegelijkertijd. Compassion, een christelijke versie van Foster Parents, is dit jaar in Burkina begonnen. Doel is om volgend jaar 10.000 kinderen gesponsord te hebben. Nu zitten er al 4.000 in 20 verschillende projecten. Het zit echt goed in elkaar. er wordt uitsluitend gewerkt met lokale kerken, die ook vrijwilligers kunnen leveren als extra hulp voor de opgeleide projectwerkers, die de boel runnen. Tevens levert de kerk een locatie en een netwerk met de buurt. Maar alle kinderen, protestants, katholiek, islam of animist, zijn welkom, zolang de ouders tolereren dat hun kind in aanraking komt met het christelijk geloof.
Het idee is dat kinderen bevrijd worden van vier armoedes: spiritueel (ze leren wie Jezus is), geestelijk (tot hun 22e krijgen ze `recht` op onderwijs, inclusief universiteit of beroepsopleiding), sociaal (wat ze daar mee bedoelen weet ik niet) en fysiek (2x per jaar medische keuring, vergoeding van ziektekosten, projectwerkers die hun fysieke gestel beetje in de gaten houden). Op donderdag komen ze naar het project, krijgen ze eten, wordt hun situatie in de gaten gehouden, krijgen ze les en doen ze leuke dingen. Nu zijn er nog alleen maar jonge groepen, tot 9 jaar. Maar die leeftijd gaat natuurlijk omhoog, naarmate het project vordert. Families in crisis worden ook geholpen, maar dat gaat mondjesmaat. Nadruk ligt op het kind.
En da`s ook het wrange. Regel is dat er maar 1 kind per familie wordt toegelaten tot het project, tweelingen en zeer arme families of alleenstaande moeders of oma`s uitgezonderd. Het idee is dat op die manier veel meer families geholpen worden, omdat 1 verdienend persoon veel mensen met zich mee laat eten. Maar daardoor is er ook jaloezie binnen een gezin. broertje wel, zusje niet. Moeilijk is ook noodhulp aan families in crisis. Zodra er bekend wordt dat het project eten weggeeft, staan er opeens honderden aan de poort.
De pastoor van de kerk was een geweldige man. Zo een waar je een project op bouwt. da`s ook moeilijk, zei onze gids. Compassion is afhankelijk van de kerken en hun faciliteiten. Belangrijkste is: houden ze van kinderen? Maar daarna: kunnen ze een project herbergen? Risico van deze aanpak is dat er alleen met rijke kerken wordt gewerkt. Compassion wil niet haar vingers branden aan het besteden van geld aan infrastructuur, een fout die bijvoorbeeld Plan International gemaakt heeft. (daar ging bijzonder weinig van het geld voor je kind naar je kind) Maar soms moet er eerst een dak op de kerk voordat er kinderen in kunnen. Dus moet Compassion Burkina een aanvraag indienen om het mogelijk te maken toch afdakjes te bouwen van het sponsorgeld voor kinderen. Allemaal onmogelijke kwesties. Goed doen is vreselijk moeilijk en dubbel. Straks heb je 30.000 opgeleide kinderen. maar hebben die werk? En creeeren die werk? Helpt het wel?
Maar toen ik al die kindersnuitjes zag die nu toch, min of meer, verzekerd zijn van degelijke begeleiding naar de volwassenheid, kinderen die in vredesnaam een klein kansje krijgen, moest ik bijna huilen. Allemaal een sponsorkindje!

glow-in-the-dark

in een kaal kamertje op het seminarie-terrein Pabre, net buiten Ouaga, waakt een glow-in-the-dark-Jezus over ons vanaf de muur. in de kamer naast ons had hij geen hoofd meer, dus ik denk dat wij beter af zijn. maar misschien ben je juist wel beter af zonder hoofd. op de weg van Pabre reden we langs brommertjes met drie opgebonden gillende varkens achterop. op hun rug, stuiterend over de hobbelweg, richting een zekere dood. je suis pas d`accord, zei jaap. maar wat te zeggen als de enige poging tot relativering bestaat in het in gedachten brengen van de honger en de stervende mensen in het noorden. weg van de set, weg van de fictie en de wereld begint te bijten.
mijn ogen doen overwerk. de vieze spelende of verkopende kindertjes. de lemen schuurtjes, de eldorado-eet-tentjes, bestaande uit een gare trailer en een oude radio, waar je thé lipton drinkt en pain beurré eet en grappen maakt met de lokalen. de zwoegende vrouwen met jerrycans water. de bedelende bejaarden, de meisjes van 6 met hun broertje op de rug. alle giro 555 shots, die opeens allemaal vals en leugenachtig blijken, maar toch maar een fractie van de afrikaanse pijn tonen. de totale impasse van het land. de corruptie, de onmogelijkheid om een zeker bestaan op te bouwen, het gebrek aan economische activiteit. dat is veel erger dan de jerrycan, de vieze kindertjes en het broertje op de rug.
er is vooruitgang, zegt jaap. er is een stuwmeer aangelegd, en daarom staat de kraan niet meer een maand per jaar droog in ouaga. er worden wegen aangelegd. er poppen overal restaurantjes op. maar het lijkt nog niet ergens heen te gaan.
jaap is stevig ingeburgerd hier en de dagen bestaan uit interessante non-bezigheidjes die we met afrikaans gemak op een brommertje uitvoeren. zo brachten we de rollen film bij de nederlandse ambassade, waar een ingekaderde maxima en willem alex ons vol van hollandse glorie aanstaarden. de rollen film worden namelijk met diplomatieke post verstuurd. ook bezochten wij een kliniekje, waar nu Wetenschappelijk is Aangetoond dat er zwermen amoebes, parasieten en schimmels in mijn roerige darmen wonen. de parasiet is Plurkie gedoopt. Hij heeft een geel kuifje, een roze staartje en wordt nu door stapels antibiotica afgeslacht. hoezee. semfilms burkina is op retraite geweest naar Pabre, om na te denken over de toekomst. aan mij de nobele taak het motto te destilleren uit alle plannen. Semfilms burkina is Gideon, Luc en Djallo en bij wijze van gezelligheid mochten Fati, vrouw van Luc, en Carola ook mee. we hebben de wrap gevierd in ‘l eau vive, een fantastisch frans restaurant gerund door een zusterorde. Om half 11 werd het Ave Maria gezongen en onze bediening werd verzorgd door een vietnamese non waar de liefde van Jezus vanaf spatte.
huis is ver weg. het regent hier bakken met water en het is daadwerkelijk fris. koud, moppert jaap, die er uit ziet als een afrikaanse zwerver. Angelique van de ambassade vroeg ietwat argwanend hoe lang hij al hier was.
er staan mooie pics op jaap’s log onder `notities uit het stof` van onze filmische avonturen.

finally

ik heb je schandalig verwaarloosd en alleen een kranige alles-moet-er-uit-en-het-maakt-niet-uit-hoe-aanval die gisteravond begon, zorgt ervoor dat ik tijd heb om wat woorden het burkinabé netwerk op te slingeren. Dieu merci dat ik vandaag weer, zij het een beetje wankel, rondloop.
jan, marnix en jaap zijn vanochtend de laatste scenes bij een leemafgraving aan het draaien en ik ben naar het dichtstbijzijnde cybercafé gewandeld. zojuist kreeg ik te horen dat ze bij een abbatoir nog wat gieren wilden filmen.
de afgelopen dagen hebben we gedraaid in een dorpje naast ouaga en bij een pomp in een buitenwijk van ouaga. jaap hebben we jacquadaffi gedoopt, omdat hij eerst groen liet wegkappen, vervolgens een kanaaltje liet graven door een bejaarde man om water af te voeren – ja, het ziet er te nat uit – in een land dat juicht bij elke regenbui en daarna de watervoorziening van een heel dorp de hele dag in beslag nam. ik weet het niet, fictiefilm. dat manipulatieve. dat disrespect voor hoe het is. op een bepaald moment stonden we op een ladder met een opengeknipte jerrycan regen te fingeren in een nagenoeg uitgedroogd dorpje onder een brandende middagzon. maar jaap vindt het prachtig en het dorpje had zelden zo`n economische boost.
burkinabé zijn buitengewoon aangenaam tegen blanken. ze overvragen niet de prijs en willen altijd een praatje maken. verder wordt er niet zo heel veel gebedeld. misschien omdat er nooit een toerist komt. er is hier werkelijk niks. misschien is 2% van de straten verhard. straatverlichting is bijna nergens. en de ezelskar is het belangrijkste vervoermiddel voor materialen. gek is het. zo weinig.
en mijn buik gaat weer muiten. ik ga op huis aan.

Ouaga calling

een zwaai vanuit een schimmig internetcafeetje met trillend beeldscherm en frans toetsenbord, alwaar ik op een brommertje (met jaap achterop) gearriveerd ben. ’s nachts door een onverlichte stad met (bijna) enkel onverharde wegen is voorwaar een grote uitdaging. maar jaap heeft een biertje in zijn buik, dus nu moet ik.
een verdacht verlaten stuks bagage en ontruiming van de incheck-balies heeft niet kunnen verhinderen dat jaap me gisteren toch in zijn armen sloot. zwetend en wel, want warm is het hier best. maar de ventilator in het centre écologique wuift ons koelte toe. en het is Bijzonder Aangenaam hem weer te zien. zaterdag scriptie afgemaakt, dus wat dat betreft zit ik hier met een rein geweten.
vandaag: bij Gideon en Luc&Fati (vrienden van Jaap) op bezoek geweest en gedraaid in een klein dorpje met duizenden schattige pikzwarte kindertjes en hun ietwat op geld beluste ouders. maar ik geef ze weinig ongelijk. Burkina Faso haalt de top drie van slechtst ontwikkelde landen volgens de human development index en dat is heftiger dan ik had verwacht. maar meer later daarover. nu slaap en wachten op de regen die nodig is voor de volgende scene.
en wat een mooie mensen hier. hoera! ik heb er zin in.